南风昨夜起,吹动木兰舟。底事长江水,年年带别愁。
倚杖逍遥望翠屏,海阳名胜几人经。关门近识青牛气,洞户先通白帝灵。
露滴松坛听鹤唳,风清榆汉羡鸿冥。莫言七圣曾迷道,自有飞仙护客星。
鄙夫行衰谢,抱病昏妄集。常时往还人,记一不识十。
程侯晚相遇,与语才杰立。熏然耳目开,颇觉聪明入。
千载得鲍叔,末契有所及。意钟老柏青,义动修蛇蛰。
若人可数见,慰我垂白泣。告别无淹晷,百忧复相袭。
内愧突不黔,庶羞以赒给。素丝挈长鱼,碧酒随玉粒。
途穷见交态,世梗悲路涩。东风吹春冰,泱莽后土湿。
念君惜羽翮,既饱更思戢。莫作翻云鹘,闻呼向禽急。
江上日多雨,萧萧荆楚秋。高风下木叶,永夜揽貂裘。
勋业频看镜,行藏独倚楼。时危思报主,衰谢不能休。
依沙宿舸船,石濑月娟娟。风起春灯乱,江鸣夜雨悬。
晨钟云外湿,胜地石堂烟。柔橹轻鸥外,含凄觉汝贤。
籍甚黄丞相,能名自颍川。近看除刺史,还喜得吾贤。
五马何时到,双鱼会早传。老思筇竹杖,冬要锦衾眠。
不作临岐恨,惟听举最先。火云挥汗日,山驿醒心泉。
遇害陈公殒,于今蜀道怜。君行射洪县,为我一潸然。
旧相恩追后,春池赏不稀。阙庭分未到,舟楫有光辉。
豉化莼丝熟,刀鸣鲙缕飞。使君双皂盖,滩浅正相依。
鄙夫行衰谢,抱病昏忘集。常时往还人,记一不识十。
鄙夫:杜甫自谦词。行:行将。衰谢:犹衰退。忘:原作“妄”,校云:“一作忘”,据改。
才杰立:才气卓立。熏然:温和貌。耳目开:耳聪目明。
鲍叔:此以鲍叔比程录事。末契:对人谦称自己的情谊。钟:全诗校:“一作中。”修蛇:长蛇。
垂白:白发下垂。告:全诗校:“一作生。”淹晷:滞留时刻。晷,日影。
突不黔:指灶突不黑,无烹煮以待客。语出《淮南子·修务》:“孔子无黔突,墨子无暖席。”羞以:全诗校:“一作明似。”赒给:救济。碧酒:色如碧玉的美酒。玉粒:指米。
交态:友情的深浅程度。世梗:世道梗阻。路涩:路难行。泱莽:昏暗不明貌。后土:即大地。古时称地神或土神为后土。
君:指程录事。戢:收敛。鹘:古书上说的一种鸟,猛禽。
河桥别柳减春条,隔浦挐音听已遥。
千里羹蓴夸敌酪,满池滮稻欲鸣蜩。
东风楚岸神灵雨,残月吴波上下潮。
如吊湘累搴香若,秋江斜日驻兰桡。
去去百忧集,回头归路迷。纷然万行泪,自逐水东西。