龙钟五十五,仿佛如华颠。崇朝手残书,移日即茫然。
回忆羁贯初,骏快颇翩翩。过目了大义,少选竟一编。
倍诵若泻水,不受长者鞭。因之易骄惰,研习未肯专。
谁知老将至,意象衰于前。力学诚上策,有志无其年。
夜阑烛跋短,余光岂迁延。身非袁伯业,抚卷惭先贤。
细字灯前老不便,小斋新冷夜无眠。
数声墙竹萧萧雨,一缕铜炉淡淡烟。
窜身丹厓下,灭迹浮云端。
余事既不闲,冥心以游观。
读书南山日,秋气浩漫漫。
悲商扣庭柯,四座鸣风湍。
已与清景晤,乐哉此盘桓。
餐和遗糟粕,饮胜入肺肝。
隐几俄万古,其人梦交欢。
携手逍遥墟,乾坤欻高寒。
顾谓尘世子,斯道自平宽。
胡为在荆棘,方寸生波澜。
向无问津者,悲尔后来难。
读书易为感,时节已徂秋。
行游固可适,岁月不留。
高斋旷而寂,人务罕相酬。
千载事了了,宁不慕前修。
道在无今古,天运每周流。
万理由我具,消摇极冥搜。
为乐不在兹,况复储怨尤。
予本楚狂士,意气迈九州。
偶然似有契,持身寓林丘。
万钟非所辞,一毫非所求。
閒来朗诵剑南集,句律快心成感伤。才士无穷千载往,此翁自许一生狂。
北征向后谁知杜,南渡以前无愧唐。三百篇中关治忽,须将世教验词章。
程子读汉书,一字不轻过。诸葛隆中吟,乃独观大略。
处则为名儒,出则为王佐。殊途而同归,卷舒无不可。
拙哉边孝先,碌碌将何作。
城郭淡无役,书签颇自娱。不知天下事,且作古人徒。
岁月词章老,风尘志气孤。名山如可托,蓑笠谢江湖。
弄花绮床前,思纷梦自牵。
都忘鬟影媚,讵得护芳鲜。
馥延因借鬒,艳伫欲分钿。
错教荡子惜,终误如花年。
问翁几何年,翁年七十余。
尚作蠹书虫,嗟翁一何愚。
旋增通典缺,旋修阜陵书。
毫芒集阅尽,白编还卷舒。
五诗讽被底,柳集诵日晡。
玩物能丧志,圣贤言皦如。
赋受有奇偏,谁能为耘锄。
忧世终何补,忠怀怅不平。
收回长太息,翻作短歌行。
是事且复置,今人谁可盟。
湘中千树橘,墨墨了余生。