晋平公与群臣饮,饮酣(hān),乃喟然叹曰:“莫乐为人君!惟其言而莫之违。”师旷侍坐于前,援琴撞之。公被衽而避,琴坏于壁。公曰:“太师谁撞?”师旷曰:“今者有小人言于侧者,故撞之。”公曰:“寡人也。”师旷曰:“哑!是非君人者之言也。”左右请除之。公曰:“释之,以为寡人戒。”
晋平公和臣子们在一起喝酒。酒喝的正高兴时,他就得意地说:“没有谁比做国君更快乐的了!只有他的话没有谁敢违背!”师旷正在旁边陪坐,听了这话,便拿起琴朝他撞去。晋平公连忙收起衣襟躲让。琴在墙壁上撞坏了。晋平公说:“乐师,您撞谁呀?”师旷故意答道:“刚才有个小人在胡说八道,因此我气得要撞他。”晋平公说:“说话的是我呀。”师旷说:“哎!这不是为人君主的人应说的话啊!”左右臣子认为师旷犯上,都要求惩办他。晋平公说:“放了他吧,我要把这件事(或“师旷讲的话”)当作一个警告。”
莫乐为人君:没有比做人君再快乐的了。莫之违:没有人敢违背他。师旷:名旷,字子野,是春秋后期晋国宫廷中的盲乐师。师旷侍坐于前:师旷陪坐在前面。援:执持,拿。。衽:衣襟、长袍。太师:师旷。谁撞,即撞谁。言于侧:于侧言。哑:表示不以为然的惊叹声。除:清除,去掉。除之:除掉他。故:所以。被:通“披”,披着。师旷:盲人乐师。是非君人者:这不是国君。谁撞:撞谁。释:放。酣:(喝得)正高兴的时候。喟然::叹息的样子。
河东人物气劲豪,泽州学者如牛毛。大家子弟弄文墨,其次亦复誇弓刀。
去年校射九百人,五十八人同赐袍。今年两科取进士,十子钓海顿灵鳌。
迩来习俗益迁善,家家门户争相高。驱儿市上买书读,宁使田间禾不薅。
我因行县饱闻见,访问终日忘勤劳。太平父老知此否,语汝圣世今难遭。
欲令王民尽知教,先自乡里蒸群髦。古云将相本无种,从今著意鞭儿曹。
万里居延百战城,胡沙落日暮风生。将军没后勋劳薄,空博匈奴畏姓名。
朔胡乘月寇边城,军书插羽刺中京。天子金坛拜飞将,
单于玉塞振佳兵。骑射先鸣推任侠,龙韬决胜伫时英。
闻有河湟客,愔愔理帷帟。常山启霸图,汜水先天策,
衔珠浴铁向桑干,衅旗膏剑指乌丸。鸣鸡已报关山晓,
来雁遥传沙塞寒。直为甘心从苦节,陇头流水鸣呜咽。
边树萧萧不觉春,天山漠漠长飞雪。鱼丽阵接塞云平,
雁翼营通海月明。始看晋幕飞鹅入,旋闻齐垒啼乌声。
自从一戍燕支山,春光几度晋阳关。金河未转青丝骑,
玉箸应啼红粉颜。鸿归燕相续,池边芳草绿。
已见氛清细柳营,莫更春歌落梅曲。烽沉灶减静边亭,
海晏山空肃已宁。行望凤京旋凯捷,重来麟阁画丹青。
学向勤中得,萤(yíng)窗万卷书。
三冬今足用,谁笑腹空虚。
学问是需要勤奋才能得来的,就像前人囊萤取光,勤奋夜读,读很多书。
苦学几年,“三冬文史足用”,学问也就有了,那时候谁还会笑话你胸无点墨,没有学问呢?
萤窗:晋人车胤以囊盛萤,用萤火照书夜读。后因以“萤窗”形容勤学苦读。亦借指读书之所。
空虚:空无;不充实。
圯上求西舍,隆中买北邻。
种花行造化,移竹试经纶。
关山落叶秋,掩泪望营州。辽海云沙暮,幽燕旌旆愁。战馀能送阵,身老未封侯。去国三千里,归心红粉楼。
十年烽火金山寺,孤棹蒲帆铁瓮城。日暮鱼龙纷出没,云边鹳雀自飞鸣。
江流万古无归日,野没千村有哭声。几处楼船笳鼓动,极天风浪一伤情。
冠军亲挟射,长平自合围。木落雕弓燥,气秋征马肥。
贤王皆屈膝,幕府复申威。何谓从军乐,往返速如飞。