明时久不达。
弃置与君同。
天命无怨色。
人生有素风。
念君拂衣去。
四海将安穷。
秋天万里净。
日暮澄(一作九)江空。
清夜何悠悠。
扣舷明月中。
和光鱼鸟际。
澹尔蒹葭丛。
无庸客昭世。
衰鬓日(一作白)如蓬。
顽疏暗人事。
僻陋远天聪。
微物纵可采。
其谁为至公。
余亦从此去。
归耕为老农。
〔时年十六。一作十八〕
洛阳女儿对门居。
才可容颜十五余。
良人玉勒乘骢马。
侍女金盘[鱼会]鲤鱼。
画阁朱楼尽相望。
红桃绿柳垂檐向。
罗帷送上七香车。
宝扇迎归九华帐。
狂夫福贵在青春。
意气骄奢剧季伦。
自怜碧玉亲教舞。
不惜珊瑚持与人。
春窗曙灭九微火。
九微片片飞花琐。
戏罢曾无理曲时。
妆成祗是薰香坐。
城中相识尽繁华。
日夜经过赵李家。
谁怜越女颜如玉。
贫贱江头白浣纱。
〔时年十九〕
渔舟逐水爱山春。
两岸桃花夹去(一作古)津。
坐看红树不知远。
行尽青溪不见人。
山口潜行始隈[阝奥]。
山开旷望旋平陆。
遥看一处攒云树。
近入千家散花竹。
樵客初传汉姓名。
居人未改秦衣服。
居人共住武陵源。
还从物外起田园。
月明松下房栊静(一作净)。
日出云中鸡犬喧。
惊(一作忽)闻俗客争来集。
竞引还家问都(一作乡)邑。
平明闾巷扫花开。
薄暮渔樵乘水入。
初因避地去人间。
及至(一作更闻)成仙遂(一作去)不还。
峡里谁知有人事。
世中遥望空云山。
不疑灵境难闻见。
尘心未尽思乡县。
出洞无论隔山水。
辞家终拟长游衍。
自谓经过旧不迷。
安知峰(一作岑)壑今来变。
当时知记入山深。
青溪几曲(一作度)到云林。
春来遍是桃花水。
不辩仙源河处寻。
明时久不达,弃置与君同。天命无怨色,人生有素风。
念君拂衣去,四海将安穷。秋天万里净,日暮澄江空。
清夜何悠悠,扣舷明月中。和光鱼鸟际,澹尔蒹葭丛。
无庸客昭世,衰鬓日如蓬。顽疏暗人事,僻陋远天聪。
微物纵可采,其谁为至公。余亦从此去,归耕为老农。
积雨空林烟火迟,蒸藜炊黍饷东菑。
漠漠水田飞白鹭,阴阴夏木啭黄鹂。
山中习静观朝槿,松下清斋折露葵。
野老与人争席罢,海鸥何事更相疑。
连日雨后,树木稀疏的村落里炊烟冉冉升起。烧好的粗茶淡饭是送给村东耕耘的人。
广阔平坦的水田上一行白鹭掠空而飞;田野边繁茂的树林中传来黄鹂宛转的啼声。
我在山中修身养性,观赏朝槿晨开晚谢;在松下吃着素食,和露折葵不沾荤腥。
我已经是一个从追名逐利的官场中退出来的人,而鸥鸟为什么还要猜疑我呢?
当涂自诡谯中龙,长驱远斗矜余锋。
孙刘交合出奇计,一炬赤壁成三雄。
荆州畴昔借资地,久假乃复相仇攻。
是时熊湘介二国,北有蜀壘南吴牖。
蛮争触竞已千古,往事独有江流东。
人言此水自云阜,联引澬邵经夷中。
崎岖二梅压盘束,擘裂千嶂烦奔冲。
穷豪究勇力少纵,始得平隰流舂容。
纡余十里仅间暇,贔屭五渚俄冲从。
潴为渟渊产百怪,往往不宅冯夷宫。
春霖夏潦故假藉,谷吐川灌资腾舂。
阳侯客气不自禁,驱胁罔象从群凶。
往时井邑困陵藉,欲已此患嗟无庸。
英英忠定经国手,初日小试勤民功。
不烦燃犀照奇鬼,正尔宴坐销狂烽。
筑亭据胜俯百壑,坐使衮衮皆朝宗。
投巫谩诧邺中老,驱鱷未逊潮阳翁。
横流一旦复故道,精意要与神明通。
吾闻祖龙制六合,欲以盛气陵华戎。
将游会稽示汰侈,乃被涛浙还他从。
区区水波岂云恶,要是暴戾神方恫。
安知盛德虽邑宰,能转造化回天工。
尔来百多六十载,民得平土趋耕农。
只今令尹亦公辈,惟有善政希高踪。
兴言晴雨应如答,岂复旱溢忧匆匆。
喜丰对峙且华屋,一桨横绝江无风。
江头秋深足佳趣,林霭烟暝纷冥濛。
乘间领客共赏胜,亦有情话摅心胸。
夫君岂久吏州县,伟望竞已齐衡嵩。
傥令鲸伏波不作,奠枕四海经渠非公。
春尽江南茂草深,绕池萦树碧岑岑。
长安官舍孤根地,一寸幽芳万里心。
昔年夫君死漳戍,恨不从之泉下去。有弟万里负骨归,获鹿原头与封树。
是时孤儿方学行,天地容身复何处。此心匪石石可移,誓欲教儿如汝父。
儿成娶妇身始閒,一旦儿亡岂能顾。妇姑相守到白头,至今不识门前路。
夫家赵郡知几年,乡里尝旌两节妇。向来我识房将军,乃是节妇之侄孙。
岁时宁忘俎豆事,水旱肯废云山屯。忠臣烈女有如此,千载义事辉高门。
吴姬当垆新酒香,翠绡短袂红罗裳。二盆十千买一斗,三杯五杯来劝郎。
落花不解留春住,似欲随郎渡江去。酒醒一夜怨鹃啼,明日兰舟泊何处。
翛然无限沧浪意,况有幽亭近水安。孺子有歌同鼓枻,故人无约共弹冠。
通宵云气侵衣润,六月波光入坐寒。惭愧东华尘土客,知谁来此一凭栏。