昔我幽居地,三年病著书。复君勤苦业,对此惰荒馀。
宿火朝窗暗,新飙夜榻虚。过来一相忆,贪饭近何如。
好云停屋角,初月上浮图。坐听一声雁,庭空秋有无。
人情谁不爱飞雪,腊中再见尤奇绝。
对雪吟哦色即空,仙翁洞照无生灭。
既积既消还复飞,且飞且积俄又非。
了然不是坚牢玉,缅怀有感苏公诗。
谁知润泽工夫远,须索诗家为明辨。
香风天上亦飞花,较之穷腊功犹浅。
绿窗怯寒颦翠娥,穷儒忍冻不能歌。
何如制閫贤师师,賸喜嘉祥重婆娑。
鄮山妆点千岩白,全胜轻花飘细麦。
气和之庆非偶然,善政端由老邦伯。
嶪岌崭岩太白峰,高名千古独称雄。
放怀拟向山头立,宇宙都归一望中。
高台夜危坐,纤月破新晴。半落双银汉,平分列雉城。
香炉欹枕阔,小筑畏人成。不尽凭阑意,微闻吹笛声。
结发事孔颜,嚣嚣恣仰止。壮怀久拓落,一旦副知己。
儒冠不误人,况乃私天子。尧舜可再生,夔龙未终死。
中夜激衷肠,耿耿图国士。丈夫遇明时,功名安足比。
功名岂能捐,所保在廉耻。
处士桥边古岸隈,梅花偏向小园开。冲寒有客寻春去,移得晴窗雪影来。
秋怀不到梦,历历数寒更。坐得楚天白,吟教湘水清。
残灯摇壁影,片叶坠阶声。起看孤城雾,人间事又生。
又是孤帆照暮愁,六年弹指廿回游。凭将家国无穷恨,并入关河一叶舟。
两岸荒芦穷士隐,满帆风色大江流。天涯岁暮将何往,惭愧家无可典裘。
栖乌喜林曙(shǔ),惊蓬伤岁阑(lán)。
关河三尺雪,何处是天山。
朔(shuò)风无重衣,仆马饥且寒。
惨戚(qī)别妻子,迟回出门难。
男儿值休明,岂是长泥蟠(pán)。
何者为木偶,何人侍金銮(luán)。
郁郁守贫贱,悠悠亦无端。
进不图功名,退不处岩峦。
穷通在何日,光景如跳丸。
富贵苦不早,令人摧心肝。
誓期春之阳,一振摩霄翰(hàn)。
栖息在林中的乌鸦最喜初沐晨光,我抚摸着一头乱发为一年将尽而伤感。
空有一腔抱负,哪里才是我的用武之地呢?
北风呼啸而没有多余的衣物御寒,奴仆跟马匹都是饥寒交迫。
与妻儿告别时悲伤难抑,对于自己即将远行更是犹豫徘徊和悲痛。
但是志气男儿在如今这开明盛世,又怎能一直处于困厄之中呢。
且看朝堂之上谁是木偶,谁又是真正的有识之士。
我郁郁寡欢的过着贫苦的生活,久久想不出端由来。
成功后不求功名利禄,失败后也不会隐居遁世。
什么时候才能施展自己的抱负,时光飞逝,岁月不等人。
人生真正际遇难道都是暮年才会来到吗?这真是让人悲愤不已啊!
只盼望这一天早早到来,我就能一展抱负。
曙:天刚亮。蓬:散乱。这里指散乱的头发。岁阑:岁暮,一年将尽的时候。
朔风:北风,寒风。重衣:谓重复多餘的衣服。
惨戚:亦作“惨慼”。悲伤凄切。迟回:犹徘徊。
休明:用以赞美明君或盛世。泥蟠:蟠屈在泥污中。亦比喻处在困厄之中。
跳丸:比喻日月运行。谓时间过得很快。