一曲清商,人别后、故园几度。
想翠竹、碧梧风采,旧游何处。
三径西风秋共老,满庭疏雨春都过。
看苍苔、白石易黄昏,愁无数。
峄山畔,淇泉路。空回首,佳期误。
叹舞鸾鸣凤,归来迟暮。
冷淡还如西草,凄迷番作江东树。
且留他、素管候冰丝,重相和。
清商:商声,古代五音之一。古谓其调凄清悲凉,故称。
三径:汉·蒋诩,隐居故里。庭中辟三径,闭门谢客,唯与高逸之士求仲、羊仲来往。
峄山:古称“邹峄山”、“邾峄山”。在山东省邹城市东南。主峰五华峰,海拔555米。山多奇峰怪石,陡峭峻拔,岩洞幽深,风景优美。秦始皇曾登此山,命李斯刻石记功,世称“峄山石刻”。还有白云洞、居龙洞、玉帝洞、朝天泉等名胜。淇泉:“淇水”与“泉源”的合称。典出《诗经·卫风·竹竿》:“泉源在左,淇水在右……淇水在右,泉源在左。”所指地域应同“淇奥(yù,水岸弯曲处)”、“淇园”,中国古代著名产竹基地。据考证,《诗经·卫风·泉水》中的“泉水”、“肥泉”和“泉源”指的是同一条河,今称“折胫河”。
鸾、凤:luán、fènɡ,鸾鸟与凤凰,比喻贤俊之士。
西草:西方邻国之草。凄迷:景物凄凉迷茫,也形容悲伤怅惘。番作:更换为。江东:古时指长江下游芜湖、南京以下的南岸地区,也泛指长江下游地区。
素管:指管乐器。亦泛指乐器。冰丝:指冰蚕所吐的丝。常用作蚕丝的美称。此指琴弦。
上客停轮筐,小妇罢流黄。小妇出肃客,呼水进酒浆。
问客何方来,客亦不肯言。但睹双荔枝,朱实自殷斓。
谢客忽唯昔,荔枝生南海。欲因求欢耗,车马去不待。
炎洲翡翠鸟,双双互相乐。宁知鸿雁若,飞不度湘岳。
彩凤初育羽,高梧方引枝。赠君如白玉,追琢在今时。
极浦对遥夜,新知还远离。平生颇自惜,衰苶已如斯。
天为美禄供禋祀,上有旗星下有泉。既作神农能播种,更教仪狄为开先。
五齐三事经曾著,百榼千钟古有传。西土蒲萄长引蔓,南州丛桂每参天。
岂知岭外离支树,植自罗浮卖酒田。万斛如珠空自照,千溪如火未曾燃。
群来野雀休能网,饱啖行人不论钱。采下忽看花满地,酿成何啻酒如川。
三年始醒谁能试,百步闻香足自前。满碗盛来无见底,一觞浮出月如弦。
冰从化水参差减,玉既成浆性未迁。桂郡酒官应为此,越佗贡物罔闻焉。
生时多食犹能醉,酿后馀甘倍可怜。通神益智功如在,美色怡颜力更全。
妃子红尘何乃拙,魏文石蜜想当然。琼苏为泛觞王子,玄碧会开宴列仙。
古昔未分优与劣,眼前唯辨圣为贤。合尊岂但醉三二,一斗何须价十千。
多酿不忧民食耗,屡丰为爱酒垆眠。风流太守须酣饮,知借南中尚几年。
湖南清绝古来称,君莅南梁第一城。雪色千重催去骑,梅花一路引行旌。
归猿峒外生徒送,回雁峰前候吏迎。到日龙池高处望,县山先有故乡名。
楼上低回掺别袖,山中磊落见英姿。白云未属分符客,已有经行到处诗。
我识关西好子孙,河源九派出昆崙。半生华发频看镜,秋夜黄金不到门。
一曲离歌心事远,三年政绩口碑存。无端又向明朝别,手把茱萸泛绿尊。
存心堂上丹丘老,笑语烟霞自不凡。洗药每临青玉涧,读书长傍白云岩。
南州冠冕称高士,大阮文章重阿咸。安得麻姑借一鹤,时令过海送诗缄。
山上于今复有山,亲闱宛在白云间。江帆直上五千里,秋水初生十八滩。
谢豹叫云魂魄苦,楚娥啼竹泪痕斑。相思若有平安信,寄与明年春雁还。
此别意何如,人来即寄书。圣恩无远近,随处是安居。