病足蹒跚好罢休,又登绝顶故迟留。
霜明枫叶红如染,露挹岚光翠欲流。
远目无穷休更望,赏心未足卜重游。
超然胜绝非人世,疑是身居麟凤洲。
词客惊魂访旧畿,王良策马野鸿蜚。身兼雄剑无长物,心与龙旗共壮飞。
阅武宫前种杨柳,海光寺口盛蔷薇。今日并随城郭尽,苏仙何处更沾衣。
仙跸九成台,香筵万寿杯。一旬初降雨,二月早闻雷。
叶向朝隮密,花含宿润开。幸承天泽豫,无使日光催。
车轮何由方,草色欲无路。晴川媚双燕,及此送将去。
若人天机深,奇服雅自与。色温无可锄,语妙时一吐。
相逢大江上,为我浣尘土。后期岂前料,已作千岁语。
告归何草草,双水深雾雨。稍闻父老旧,门户要渠补。
祗愁模楷地,与世作誇诩。宁当去楼梯,闭置吾叔度。
翼翼吴齐门,大江流日夜。别君虽咫尺,即是风牛马。
君才何如我,我拙犹肯借。淮人买绣丝,布洲市如赭。
张皇十日饮,著公乔松下。画工亦岂学,爱玩此粲者。
人情勿苦拒,舆马幸整暇。向来三宿恋,取别万里驾。
想当双玉瓶,酣歌泪盈把。缥缈鸿鹄去,吾甘老原野。
麹(qū)氏雄西北,别绝臣外区。
既恃远且险,纵傲不我虞。
烈烈王者师,熊螭(chī)以为徒。
龙旂(qí)翻海浪,馹(yì)骑驰坤隅(yú)。
贲(bì)育搏婴儿,一扫不复馀。
平沙际天极,但见黄云驱。
臣靖执长缨,智勇伏囚拘。
文皇南面坐,夷狄千群趋。
咸称天子神,往古不得俱。
献号天可汗,以覆我国都。
兵戎不交害,各保性与躯。
麴氏文泰兮西北独霸,不君不臣兮对外屈膝。
有恃无恐兮天高地远,岂奈我何兮狂傲无忌。
王师讨伐兮威风凛凛,将士勇猛兮熊螭可拟。
旌旗猎猎兮如云如浪,战车奔驰兮长驱直入。
贲育转世兮擒贼何难,横扫千军兮全面彻底。
平沙漫漫兮直上天穹,黄云滚滚兮不辨东西。
伟哉李靖兮长缨在手,智勇双全兮苍龙被执。
平息叛乱兮太宗端坐,群夷慑服兮匍匐致礼。
诚惶诚恐兮尊唐为神,啧啧赞颂兮古今第一。
献号可汗兮天字为冠,称臣不贰兮效忠唐李。
相安无侵兮兵戎不犯,太平盛世兮乐事无已。
麴氏:这里所指的就是伯雅子文泰。臣外区:指麴氏臣西突厥。
烈烈:威武貌。熊螭:喻士兵如熊螭一般勇猛。
龙旂:上绣龙形之旗。馹:古代驿站用的车。馹骑:指车骑。坤:西南方向。
贲育:指古时两位勇士孟贲和夏育。搏:空手而执也。
囚拘:像犯人一样受拘束。
天可汗:意思是称唐太宗为天可汗。
兵戍:一作“兵戎”,指军队。性与躯:指生命财产。
晨兴命良俦,驾言翔泮池。汎览君陈篇,载歌斯千诗。
于时日将夕,回风生绛帷。振衣抱孤桐,上堂理朱丝。
一倡三叹息,操雅音更迟。充然各有适,夷愉良自怡。
但兹养厥性,外诱焉能移。
茆茨已为风捲之,骤雨复作中夜时。泥泞沾席不堪卧,潦水浸床那得移。
稚子牵裳喜濯足,慈亲抱被空愁眉。城西大厦人何在,满路苍苔更可悲。
夜行无月时,古路多荒榛。山鬼遥把火,自照不照人。
始向龟图妙,爰从鸟迹成。
偃波如制妙,例薤更难精。
蔡表崩云重,曹章缀露轻。
忆曾思刻玉,琼简镂金英。
堂闭仙人影,空坛月露初。闲听道家子,盥漱读灵书。