唐高祖之第三女,微时嫁柴绍。高祖起兵反隋,绍与妻谋曰:“尊公欲扫平天下,绍欲迎接义旗,二人同去则不可,吾独行又俱后害,未知机如何?”妻曰:“公宜速去。予一妇人,临时自为计。”绍即间行至太原投高祖。妻乃归酃县,散家资,起兵以应高祖,得兵七万人,颇多为女子,与太宗俱围京城,号曰娘子军。京城平,封为平阳公主。
唐高祖(李渊)的第三个女儿,地位低微时嫁给了柴绍。唐高祖率兵起义,柴绍和妻子商量说:“你父亲想平定混乱的天下,我想投奔起义军,一起离开不可行,我独自走后又害怕你有危险,到底应该怎么办呢?”妻子说:“你应该速速离开。我一个妇女,到那时自己会有办法的。”柴绍立刻抄小路赶往太原投奔唐高祖(李渊)。他的妻子则回到酃县,拿出家里的积蓄,组建一支军队来响应唐高祖(李渊),招募到的士兵有七万人,很多都是女子,和唐太宗(李世民)一齐包围了京城,号称“娘子军”。京城被攻下以后,她被封为平阳公主。
玉梅花下访云窝,坐对春山蹙翠蛾。幽暗房栊听雨久,暖香屏障避风多。
论诗反索郎吟絮,作计閒教婢补萝。踪迹自疏情自密,趁人回首注娇波。
一尊情话向南荣,好雨知时盆样倾。
且喜黍苗饶岁事,莫愁梧竹作秋声。
檐花夜永灯前落,池草诗成梦里惊。
端的对床寻旧约,韦郎曾赋五言城。
玉溪得得探芳期,孤负诗人尽醉归。
消息向来空驿使,画图老去惜明妃。
香魂月堕惊春梦,翠袖天寒怯暮晖。
蜂蝶卑凡浑省识,良迷桃李趁狂飞。
闺壸高风在,乡闾美事传。宁须伯仁长,更觉寿昌贤。
禄养酬初志,恩封慰暮年。侍郎官已贵,遽返阆昆仙。
平生不踏东川路,乘兴克风烂漫游。
文冢姓名悬日月,书堂冤愤惨林丘。
欲呼千载醉魂起,那复少陵诗句遒。
啼鸟不知人意绪,弄晴刚自说春愁。
槿篱绳屋间桃花,晴日蒸红片片霞光。
物色为人揩病眼,乱山深处诧奢华。
儤直稍宽庚伏暑,传宣来自玉皇家。
冰盘满掬三危露,金榼频{奭斗}九醖霞。
衙鼓骤惊行抱牍,索铃犹误吏催麻。
叵堪厨酿甜如密,漫倚桥栏看水花。
醉思雪乳不能眠,活火沙瓶夜自煎。
白绢旋开阳羡月,竹符新调慧山泉。
地炉残雪贫陶穀,破屋清风病玉川。
莫道年来尘满腹,小窗寒梦已醒然。
逆风吹河河倒行,阻风时节近清明。南人北人俱上冢,桃花杏花开满城。
虽云少年惯作客,便觉此日难为情。河鱼春酒不足醉,赖有同舟好弟兄。