黑云黯霮阴山北,跨马长征杀胡贼。腰间宝剑悬吴钩,寒光闪烁青莲色。
一从仗剑出萧关,几载风尘澒洞间。铁甲战酣青海月,羽书飞捷白狼山。
论功自合分茅土,犹向军前朝沐雨。可怜白首困穷荒,虎帐何人日歌舞。
满地腥风血色腓,轮台万里居人稀。胡儿吹笛朝出塞,壮士横戈夜突围。
从戎却念辞家久,数奇尚落他人后。一声寒角秋风鸣,望乡几度频搔首。
男儿离别何足叹,才器如君世稀有。阃外会有推毂时,肘后黄金印如斗。
玉门胡骑去纷纷,更上燕然勒大勋。君不见匈奴多系颈,至今犹说卫将军。
雨晴闲步涧边沙,行入荒林闻乱鸦。
寒食清明惊客意,暖风迟日醉梨花。
书生投老王官谷,壮士偷生漂母家。
不用秋千与蹴踘,只将诗句答年华。
高住最高处,千家恒眼前。题诗饮酒后,只对诸峰眠。
燉煌太守才且贤,郡中无事高枕眠。太守到来山出泉,黄砂碛里人种田。
燉煌耆旧鬓皓然,愿留太守更五年。城头月出星满天,曲房置酒张锦筵。
美人红妆色正鲜,侧垂高髻插金钿。醉坐藏钩红烛前,不知钩在若个边。
为君手把珊瑚鞭,射得半段黄金钱,此中乐事亦已偏。
胜迹不在远,爱君池馆幽。素怀岩中诺,宛得尘外游。
何必到清谿,忽来见沧洲。潜移岷山石,暗引巴江流。
树密昼先夜,竹深夏已秋。沙鸟上笔床,谿花彗帘钩。
夫子贱簪冕,注心向林丘。落日出公堂,垂纶乘钓舟。
赋诗忆楚老,载酒随江鸥。翛然一傲吏,独在西津头。
走马西来欲到天,辞(cí)家见月两回圆。
今夜不知何处宿(sù),平沙万里绝人烟。
骑马向西走几乎来到天边,离家以后已见到两次月圆。
今夜不知道到哪里去投宿,在这沙漠中万里不见人烟。
碛(qì):沙石地,沙漠。这里指银山碛,又名银山,在今新疆库木什附近。走马:骑马。辞家:告别家乡,离开家乡。见月两回圆:表示两个月。月亮每个月十五圆一次。
平沙:平坦广阔的沙漠、大漠。绝:没有。人烟:住户的炊烟,泛指有人居住的地方。
银山碛(qì)口风似箭,铁门关西月如练。
双双愁泪沾马毛,飒(sà)飒胡沙迸(bèng)人面。
丈夫三十未富贵,安能终日守笔砚。
银山碛口狂风好似利箭,铁门关西明月有如白练。
双双愁泪沾湿战马皮毛,飒飒风沙扑打行人脸面。
男儿三十未能建功立业,怎能终日死守笔墨纸砚!
银山碛西馆:银山碛又称银山,在今新疆吐鲁番西南,其西有吕光馆。碛,沙地。银山碛口:地名,在焉耆西三百里。铁门关:在焉耆以西五十里。练:白色的熟绢。
飒飒:象声词,风声。胡沙:胡地的风沙。迸:扑打。
守笔砚:里指与武功相对的文墨之事。
儒生好奇古,出口谈唐虞。
倘生羲皇前,所谈乃何如。
古人既已死,古道存遗书。
一语不能践,万卷徒空虚。
我愿但饮酒,不复知其余。
君看醉乡人,乃在天地初。
王尊仍出守,跃马上金台。共说股肱郡,须凭锁钥才。
雄兵六蕃拥,天险一关开。不为长城寄,谁令高盖来。
久撤皋比绝来往,褚生时复疑柴门。文有波澜堪得髓,座无笙管只清言。
客心落叶秋江绕,别思平芜夕鸟翻。此去期君战胜后,归来正对菊花尊。